ආමිසයට වඩා ප්‍රතිපත්ති පූජාවට මූලිකත්වය දී සම්බුදු තෙමඟුල සමරන්න
- මල්වතු පාර්ශ්වයේ අනුනායක දිඹුල්කුඹුරේ විමලධම්ම නාහිමි
ආමිසයට වඩා ප්‍රතිපත්ති පූජාවට මූලිකත්වය දී සම්බුදු තෙමඟුල සමරන ලෙස ශ්‍රී ලංකාවාසී බෞද්ධ ජනතාවගෙන් ඉල්ලා සිටින බව මල්වතු පාර්ශ්වයේ අනුනායක දිඹුල්කුඹුරේ විමලධම්ම නාහිමියෝ පවසති. ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් ශ්‍රී ලංකාවාසී ජනතාව ඉතා අසීරු කාලවකවානුවක් පසුකරමින් පැමිණ තිබෙන බැවින් බෞද්ධ ජනතාව ආමිස පූජාවන් සඳහා අනර්ථ ලෙස මුදල් වියදම් කිරීමෙන් බැහැරවීම වැදගත්යැයි ද උන්වහන්සේ කීහ.
මෙවර වෙසක් සැමරුම සම්බන්ධයෙන් මාධ්‍ය හමුවේ අදහස් දක්වමින් අනුනායක හිමියෝ මෙසේ ද පැවැසූහ. ශ්‍රී ලංකාවාසී බෞද්ධ, අබෞද්ධ සියලු ජනතාව යහපත් දේ හැකි ආකාරයට අනුගමනය කරමින් වෙසක් සමය සැමරීමට අධිෂ්ඨාන කරගත යුතුයි. එහිදී ප්‍රතිපත්ති හා ආමිස ලෙස පූජා විධි දෙකක් අනුගමනය කළ හැකි වුවත් වඩාත් වැදගත් වන්නේ ප්‍රතිපත්ති පූජාවයි.ශීල භාවනාව, පන්සිල්,අටසිල් හා දසසිල් සමාදන්ව ශීලය රැකගෙන වෙසක් දිනය සැමරීම තමයි වඩා වැදගත්. ඒ අතරතුර ආමිස පූජාව පිළිබඳවත් අපි අවධානය යොමු කළ යුතුයි. දන්පැන් පූජා කිරීම, දන්සල් පැවැත්වීම, දුගී මගී යාචකාදීන්ට සැලකීම වගේ දේවල් සිදු කිරීම වැදගත්. මේ කාල පරාසයේ අප ගත කරන ජීවිතය ඉතාමත් අමාරු එකක්. ආර්ථික අතින් අමාරු කාලයක් ගත කරන නිසා කෑමබීම මිලට ගැනීම සම්බන්ධයෙන් පවා ගැටලු මතුවෙනවා. එවැනි පසුබිමක විශාල තොරණ ප්‍රදර්ශනය කිරීම, දහස් ගණන් සංඝරත්නයට දන්පැන් පිළිගැන්වීම එතරම් උචිත නොවන බව සිහිපත් කළ යුතුයි.
ආර්ථික අතින් විශාල ගැටලුවලට මුහුණදීමට සිදුව තිබෙන අවස්ථාවක මුදල් වියදම් කිරීම අනර්ථ ලෙස නොකළ යුතුයි. සෑම දෙයක්ම සැලකිල්ලෙන්, සකසුරුවමින් කිරීම වැදගත්. බණ භාවනා කටයුතු සඳහා යොමුවීම තමයි වැදගත්.ධර්ම සාකච්ඡා,ධර්ම දේශනා ප්‍රධාන විය යුතුයි. සිදුහත් කුමාර උප්පත්තිය, සම්බුද්ධත්වය හා පරිනිර්වාණය තෙමඟුල සිහිපත් කරන මේ වකාවනුවේ සියලු දෙනාගේ ක්‍රියාකලාපය යහපත් විය යුතුයි. මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය අද විශාල සමාජ ප්‍රශ්නයක් බවට පත්වෙලා. මේ නිසා ගැටුම් ඇතිවීමත් ඉහළ ගිහින්. මේවා තේරුම්ගෙන වෙසක් සමය ගත කිරීම ඉතාම වැදගත්. බුදු න් වහන්සේගේ තෙමඟුල සිහිපත් කරන මේ අවස්ථාවේ අපේ චරිත සංවර්ධනය කර ගනිමින් අන් අයටත් ඒ සඳහා රුකුල්දීම වැදගත් බව සිහිපත් කරන්න කැමතියි.
බුද්ධ චරිතයේ ඉගැන්වෙන මෛත්‍රි කරුණා ගුණදහම් ජීවිතයට එක් කරගනිමු
- අස්ගිරි පාර්ශ්වයේ අනුනායක වේඬරුවේ උපාලි නාහිමි
බෝසත් චරිතයේත්, බුද්ධ චරිතයේත් ඉගැන්වෙන මෛත්‍රි, කරුණා, මුදිතා, උපේක්ෂා වැනි උතුම් ගුණධර්ම හැකිතාක් ජීවිතවලට සම්බන්ධ කර ගැනීමට මේ වෙසක් සමයේ අප අධිෂ්ඨාන කරගත යුතු යැයි අස්ගිරි පාර්ශ්වයේ අනුනායක,පොලොන්නරුව සොළොස්මස්ථානාධිපති වේඬරුවේ උපාලි නාහිමියෝ පවසති.
සම්බුදු තෙමඟුල සමරන මේ පින්වත් දිනවල බුදුගුණ වඩමින්, ප්‍රතිපත්ති පුරමින් තම තමන්ගේ ජීවිත අර්ථවත් කර ගැනීමට අධිෂ්ඨාන කර ගැනීම ඉතාම වැදගත් යැයි උන්වහන්සේ කීහ.
මෙවර වෙසක් උත්සවය නිමිත්තෙන් මාධ්‍ය වෙත පණිවිඩයක් ලබා දෙමින් අනුනාහිමියෝ මෙසේ ද පැවැසූහ. වත්මන් මිනිසා නිතරම බලන්නේ බාහිර දියුණුව හා බාහිර අලංකාරය ගැනයි. ඒ ගැන හිතුවාටම ප්‍රමාණවත් මදි. අපි ඊට වඩා ගැඹුරට අපේ ජීවිත ගැන සිතිය යුතුයි. බුදුරජාණන් වහන්සේගේ අනුශාසනාවේ දැක්වෙන්නේ මිනිස් සිත දියුණු කර ගැනීම සම්බන්ධවයි. ඒ නිසා අපි කවුරුත් අපේ සිත් දියුණු කර ගැනීමට අධිෂ්ඨාන කර ගැනීම මේ වෙසක් දිනවල අපේ පරමාර්ථය කරගත යුතුයි.
අතීතයේ ජීවත් වූ මිනිසා තමන්ගේ සිත දූෂ්‍ය නොකරගෙන ඉතා ප්‍රභාෂ්වරව පවත්වා ගත්තා. ඒ නිසා තමයි එදා මිනිස්සු සතුටින් වගේම නිරෝගීව ජීවත් වුණේ. අපේ දෙදහස් පන්සිය වසරක ප්‍රෞඪ ඉතිහාසය තුළ උගන්වා තිබෙන්නේ මිනිසාගේ සිත දියණු කර ගැනීම ගැනයි. ඇත්ත වශයෙන්ම සෑම දෙයකටම වැදගත් වන්නේ මිනිසත්කමයි. මිනිස්කම නැති තැන බිහි වන්නේ යකඩ මිනිස්සු. ඒ නිසා සෑම දෙයකටම කලින් මේ රටේ නැවත මනුස්සකම අපි ගොඩනැඟිය යුතුයි. පාසලකින් අපි බලාපොරොත්තු වන්නේ බෝසත් දරුවෙක්. නමුත් අපට දැනෙනවා වගේම පෙනෙනවා මේ අධ්‍යාපන ක්‍රමයෙන් බෝසත් දරුවන් වෙනුවට බිහිවන්නේ යකඩ දරුවන් බව. පාසලක් ඇරෙන විට සිර ගෙවල් දහසක් වැසෙනවා කියා කියමනක් තිබෙනවා. මේ අධ්‍යාපන ක්‍රමය,මේ වැඩපිළිවෙළ, මේ තාක්ෂණය එක්ක යන ගමනත් එක්ක එක පාසලක් ඇරෙන විට හිර ගෙවල් දෙකක් හදන්න වෙන මට්ටමක් අනාගතයේ ඇතිවෙන්න පුළුවන්.බෝසත් සමාජයක් හැදීමට මේ වෙසක් දිනයේ අපි සියලු දෙනා අධිෂ්ඨාන කර ගැනීම වැදගත්.
වෙසක් කියා බලන විට අද අපට පෙනෙන්නේ රට, ලෝකය, ගේදොර, පන්සල, මහමඟ එදාට අලංකාරවත් වන බවයි. නගරය, ගේදොර, වෙහෙර විහාර විදුලි ආලෝකයෙන් අලංකාර වුණත් මිනිසාගේ සිත අලංකාර නොවුණොත් මිනිසාට එළියක් වැටෙන්නේ නැහැ. මිනිසා මෝහය නමැති අන්ධකාරයේ ගිලී සිටින බවක් පේනවා.වෙසක් දින ආමිස පූජාවෙන් රටතොට ආලෝක ගන්වනවා වගේම තම තමන්ගේ ජීවිත ආලෝකවත් කර ගැනීමට සෑම දෙනාම අධිෂ්ඨාන කරගත යුතුයි. අපි සමරන වෙසක් සහ නරඹන වෙසක් තමයි අද තිබෙන්නේ. සම්මා සම්බුදු පදවිය ලැබුවේ වෙසක් පුන් පොහෝ දිනයකයි. ඒ දිනයේ දී තමයි උන්වහන්සේ සත්‍යය සොයා ගත්තේ. ඒ අනුව වෙසක් කියලා කියන්නේ මිනිසා ජීවිතයේ යථාර්ථය සොයන දිනය විය යුතුයි. බුදුරජාණන් වහන්සේ පිරිනිවන්පෑවේ වෙසක් පුන් පොහෝ දිනයකයි. අනිත්‍යතාව පිළිබඳ පණිවිඩය බුදුරජාණන් වහන්සේ ඒ දිනයේ ප්‍රකාශ කළා. වෙසක් පෝය කියන්නේ අනිත්‍ය රජ කරන දිනයයි. ආමිස හා ප්‍රතිපත්ති පූජාවෙන් තම තමන්ගේ ජීවිත අර්ථවත් කර ගැනීමට මේ උතුම් වෙසක් පොහෝ දින අපි සියලු දෙනා අධිෂ්ඨාන කරගනිමු.
ආධ්‍යාත්මික ආචාරශීලි මිනිසකු නිර්මාණය කිරීමට උතුම් වෙසඟේ අදිටන් කරගනිමු
- ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ
වෛශාඛ්‍ය මංගල්‍යය යනු සම්බුදු රජාණන් වහන්සේගේ උප්පත්තිය,සම්බුද්ධත්වය සහ පරිනිර්වාණය අනුස්මරණය කරන ලෝක බෞද්ධ ජනතාවගේ පූජනීය දිනයකි.ආමිස පූජා මෙන්ම ප්‍රතිපත්ති පූජාවන්ට මුලිකත්වය දෙමින් ශ්‍රී ලාංකේය ජනතාව මෙන්ම දෙස් විදෙස් බෞද්ධ සිව් වනක් පිරිස ඉතා බැතියෙන් වෛශාඛ්‍ය මංගල්‍යය සමරන්නේ සම්බුද්ධ පූජාවක් ලෙස සලකමිනි.
බුද්ධත්වය උදෙසා බුදුන් වහන්සේට තිබූ සම්මා වීර්යය,අප සැවොම මේ අසීරු මොහොතේ රටක් ලෙස ඇති කරගත යුත්තේ ‘යහපත් හෙට දිනක් වෙනුවෙන් අද දවස කැප කිරීමට “මත්තාසුඛ පරිච්චගා – පස්සෙ චෙ විපුලං සුඛං” ලෙස කර ඇති බුද්ධ දේශනාව පදනම් කරගෙනය.
“සබ්බත්ථ සම්මානසො” සියල්ලන්ට සමානව සැලකීමේ සමානාත්මතා සම්බුද්ධෝපදේශනය අද දින අප සිහි කළ යුතුවාක් මෙන්ම රටක් ලෙස එය ප්‍රායෝගිකව ක්‍රියාත්මක කිරීමට වග බලා ගැනීම ද මේ වෙසක් දා බුදුන් උදෙසා පිදිය හැකි මහඟු බුද්ධ පූජාව වන්නේය.
ජාති, ආගම්, කුල භේද මෙන්ම පක්ෂ පාට නොතකා එකාවන්ව එක්ව,ගොඩනඟමින් ඇති රට සුවපත් කරන්න අප සැවොම පෙළ ගැසිය යුතුය.ලිච්ඡවි රාජ ධර්මය ඒ සඳහා අපට මඟ පෙන්වනු ඇත.
ශීඝ්‍ර ලෙස භෞතිකව සංවර්ධනය කරා පිය මනින ලෝකයේ ආකල්පමය සංවර්ධනයකින් යුත් ආධ්‍යාත්මික ආචාරශීලි ‘මිනිසකු‘ නිර්මාණය කර ගැනීමට මේ වෛශාඛ්‍ය මංගල්‍යයේ ඇති කර ගත යුතු ප්‍රමුඛතම අරමුණ බව සිහිපත් කරමින් සැමට පින්බර වෙසක් මංගල්‍යයකට ශුභාශිංසන එක් කරමි.
වෙසක් උත්සවය කියන්නේ විනෝද සැණකෙළියක් නොවේ
- අටමස්ථානාධිපති පල්ලේගම හේමරතන නාහිමි
දාන, සීල, භාවනා ඇතුළු ප්‍රතිපත්ති පූජාවන්ට මුල් තැන දෙමින් පින් සිත් පුබුදුවා ගන්නා ලෙස අනුරාධපුරයට පැමිණෙන සැදැහැවතුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටින බව අටමස්ථානාධිපති පල්ලේගම හේමරතන නාහිමියෝ සඳහන් කළහ.
වෙසක් පොහොයේ ඇති වටිනාකම් කිලිටි නොකොර සිද්ධස්ථාන වැඳ පුදාගෙන පින් සිත් පුබුදුවා ගන්නා ලෙස සැදැහැවතුන්ගෙන් කාරුණිකව ඉල්ලා සිටින බව ද උන්වහන්සේ සඳහන් කළහ.
දාන, සීල, භාවනා මෙන්ම ප්‍රතිපත්ති පූජාවන්ට මූලිකත්වය දෙමින් පූජා නගරයේ වෙහෙර විහාරස්ථානවල ආගමික වතාවත් සිදු කෙරෙන අතර වෙසක් පොහොය දිනද ආමිස පූජා බහුල වශයෙන් සිදු කෙරෙන බැවින් එම පූජා වෙසක් පොහොයේ මූලික අරමුණුවලින් බැහැරව සිදු නොකරන ලෙසත් මෙය පුණ්‍ය උත්සවයක් මිසක විනෝද සැණකෙළියක් නොවන බවද නාහිමියෝ වැඩිදුරටත් පැවසූහ.
වසර ගණනකට පසු අප මේ සමරන්නේ පූර්ණ වෙසක් උත්සවයක්
- අග්‍රාමාත්‍ය දිනේෂ් ගුණවර්ධන
ස්වාභාවික ව්‍යසන හා ආර්ථික අර්බුද හමුවේ අඩපණව තිබී වසර ගණනාවකට පසුව පූර්ණ වෙසක් උත්සවයක් සැමරීමේ අවස්ථාව මෙවර ශ්‍රී ලාංකික අපට උදා වී ඇතැයි අගමැති දිනේෂ් ගුණවර්ධන මහතා පවසයි. වෙසක් පොහෝ දිනය වෙනුවෙන් පණිවිඩයක් නිකුත් කරමින් අගමැතිවරයා එසේ සඳහන් කරයි.
යළිත් උතුම් බුද්ධ දර්ශනයේ මඟ පසක් කරමින් මේ වෙසඟේ ආමිස, ප්‍රතිපත්ති පූජා කරමින් මෙත්තා, මුදිතා, කරුණා, උපේක්ෂා යන සතර බ්‍රහ්ම විහරණ පෙරදැරි කරගත් සමාජයක කටයුතු කරමු යැයිද නිවේදනයේ සඳහන් වේ.
අගමැතිවරයා නිකුත් කළ නිවේදනයේ වැඩිදුරටත් මෙසේද දැක්වේ.
බුදුන් වහන්සේගේ උප්පත්තිය, බුද්ධත්වය හා පරිනිර්වාණය සමරන වෙසක් පොහෝ දිනය බෞද්ධ ජනයාගේ පරම පූජනීය දිනයයි. අනාදිමත් කාලයක සිට ලක්වැසියා එය බුද්ධාලම්බන ප්‍රීතියෙන් යුතුව මහත් හරසරින් සමරයි.
ලෝක ස්වභාවය දිනෙන් දින වෙනස් වේ. වර්තමානය වන විට, ලොව ජීවන රටාවේ අප සිතූ මාර්ග කඩා වැටෙමින් තිබේ. මේ නිසා ලෝකවාසී ජනයා ජීවිත ස්වභාවය අවබෝධ කරවන බුදු දහමේ මඟ අනුගමනය කිරීම හරහා බුදු දහමේ හරය සොයා යමින් සිටී. බුදු දහමේ ඉගැන්වෙන මැදුම් පිළිවෙත එකී ධර්ම මාර්ගයයි.
සර්ව කාලීන දර්ශනයක් වන එකී මැදුම් පිළිවෙත වෙනදාටත් වඩා වත්මන් අධ්‍යයතන සමාජයට මඟ පෙන්වනු ඇත. අද ලොව කතා කරන ආර්ථික පිළිවෙතකට, ආර්ථික සංවර්ධනයකට මැදුම් පිළිවෙත අනුගමනය කිරීම වඩාත් අර්ථවත් වේ. මැදුම් පිළිවෙත සදා ශාන්තිය ගෙන දෙන පිළිවෙත් මඟකි.
වෙසක් සැරසිලි ජීවිතයේ අනිත්‍යතාව පසක් කරන ගැඹුරු මානසික අභ්‍යාසයකි. ජීවිතය සමබර නොවීම විනාශයට මඟ පාදන බව දරුවන්ට අත්දැකීමෙන් අවබෝධ කර ගැනීමට එය මඟ පාදයි. එබැවින් අත්දැකීම්වලින් ජිවිතය අවබෝධ කරවීමටත්, වෙසක් කලාව නොනැසී පවත්වා ගැනීමටත්, වෙසක් සැරසිලිවල යෙදීමට දරුවන් යොමු කරවීම වැඩිහිටි සැමගේ යුතුකමයි.
සියලු සත්ත්වයෝ නිදුක් වෙත්වා! නීරෝගි වෙත්වා! සුවපත් වෙත්වා!
